Halloween

De maanden van veel Nederlandse tradities breken aan. Mensen die mij een beetje kennen, weten dat ik van die gewoontes houd: kerstversiering, carbid schieten, maar ook het paasvuur en ‘neutie’ pikken, een Zuidenveldoptocht, volksfeesten en Koningsdag. Elk volk heeft wel honderden levendige volksgebruiken als onderdeel van de identiteit.

Onze meeste tradities hebben overigens met gastvrijheid en respect te maken, zoals de kerstmaaltijd, oliebollen, knieperties, beschuit met muisjes, het elkaar groeten, kaartjes sturen, de ‘siepelie-worstie-keesie’ bij een verjaardag en het plakje cake bij een uitvaart.

Het is duidelijk dat tradities kneedbaar zijn. Ze veranderen, en verdwijnen soms, gelukkig maar. Anders waren we in Nederland nog aan het palingtrekken en katten verbranden, hadden we nog steeds sigaretten op tafel bij een feestje en hoorden we veel vaker een draaiorgel in de straat.

Maar we krijgen er ook veel tradities bij die we doorgeven aan volgende generaties. Denk aan de Nieuwjaarsduik, het lekker zeiken over de liedjes tijdens het Eurovisie Songfestival, het uitlekken van de Miljoenennota voor Prinsjesdag en het luisteren naar de Top2000 tussen Kerst en Oud & Nieuw. Er zijn ook nieuwe tradities die vooral met onze koopdrang te maken hebben, zoals Valentijns-, Vader- en Moederdag en de hele heftige Black Friday op de dag na het Amerikaanse Thanksgiving, dit jaar op 26 november. Ook de schoolgala’s zijn overgewaaid uit Amerika en wat dacht je van de sweet sixteen party en het 21-diner.

Wij hebben tradities nodig. Rituelen geven betekenis aan mooie en moeilijke momenten in het leven die niet ongemerkt voorbij mogen gaan. Maar we nemen ze niet meer klakkeloos over van de vorige generatie. En net zoals migranten in Nederland die van ons belangrijk zijn gaan vinden, halen wij ze ook uit andere culturen. We hebben immers steeds meer (Duitse) Oktoberfeesten, vieren in Sleen inmiddels ook carnaval en de babyshower is tegenwoordig helemaal hip.

Laten we niet vergeten dat respect de kern is van tradities. Om elkaar te begrijpen in de samenleving moeten we elkaars belangrijkste tradities en rituelen kennen. En we weten: die zijn kneedbaar, veranderen … en verdwijnen soms.

Dat is best verwarrend. Neem bijvoorbeeld Sinterklaas en zwarte piet. Maar dat geldt voor veel meer, waar niemand blijkbaar naar taalt. Want waarom gaan de kinderen wel massaal met pompoenen in de weer om Halloweengriezels te maken, maar raakt onze rijkversierde en lekkere Palmpasentak in de vergetelheid?

In elk geval: ik vind tradities gezellig en kijk alweer uit naar de lampionnen op 11 november.

Roelie Lubbers-Hilbrands