Stik .... stof um over nao te denken.

Slien is van oorsprong een boerendarp. Trouwens, niet allèn Slien, maar de hiele umgeving is al ieuwenlang een gebied dat deur boeren inricht – en gebruukt is. Toen hier zun tiendoezend jaor leden de eerste pionierende boeren kwamen, was er allèn maar bos. Hiel Drenthe was ien groot bos. Prof.dr. Theo Spek, hoogleraar landschapsgeschiedenis an de R.U.G. hef dat oetgebreid underzöcht, under andere deur studies van pollen in verschillende grondlaogen. Geert en ik hebt kösdaags een lezing van hum metmaakt. Dat mus elk en ien ies doen die mient dat e wat zeggen möt over de ‘natuur” in Drenthe. Koenen lupen in die tied in ’t bos, open vlaktes en weides waren er nog niet. Die bint hiel geleidelijk, under invloed van de boeren ontstaon. Er kwamen meer mensen, meer vie, en dat mus allemaol an de kost, en zo ontstun hiel geleidelijk het landschap dat wij nou kent. Heideveld bestiet bij de gratie van begraozing deur schaop. Aj dat niet meer doet, is ‘t binnen tien jaor barkenbos. Hie wol er maar met zeggen dat hiel Nederland deur mensen in cultuur bracht is. Echte natuur was hier tiendoezend jaor leden. Daornao niet meer.

Wij gaot geregeld ies an de wandel over De Klencke. Het bos daor, die mooie gruunkampen tussen de elzenwallen, het is allemaol deur mensenhaanden ontstaon. Nog niet zo hiel lang leden wuur er rondum de Klencke boerd, zoas dat al ieuwen lang gebeurde. Niks mis met dunkt mij.

Maar de Klencke kwam in handen van Natuurmonumenten, en um een lang verhaal kört te maken, die wollen het gebied op een aandere manier gebruken. Hoogoet nog wat extensieve vieteelt, en wieder het gebied laoten veur wat het is. Of, zo as zie het zegt, het an de natuur overlaoten. De boeren oet de umgeving wuur vraogd um land te ruilen en te verkopen, zodat zie heur plannen deurzetten kunden. En och, die boeren kregen er een goeie pries veur, en er wuur heur verzekerd dat zie er verder gien last van hebben zulden, dus, de miesten stemden er met in. Hadden zie ’t maar nooit daon.

Het boerenland rondum de Klencke kreeg in een kört bestek een aander naambordtie: Het aole boerenlaand hèt opiens natuur. En as ’t daor nog maar  bij bleef, dan kun men daor vrede met hebben, ok al bint er veul oprechte natuurliefhebbers zat die zuch dood argert an de manier waorop de grote natuurorganisaties het gebied beheert. Maar dat terziede.

En nou komp de stikstofdiscussie op gang, kreg de Klencke de status van bescharmd natuurgebied, en moet die zölfde welwillende boeren, waorvan de veurolders altied in het gebied boerd hebt, in een straol van een paar kilometer rondum de Klencke, heur stikstofoetsteut met meer dan 90 % terug brengen. Dat betiekent veur de miesten dat ze heur bedrief stoppen moet. Waor men generaties lang boerd hef, mag men opiens gien boer meer wezen. Prachtige, gezonde melkviebedrieven, met boeren die hart veur de natuur hebt, die met heur grond vergruid bint, die er een lange geschiedenis hebt, die het landschap en de darpen maakt hebt, die zeker bereid bint um aanpassings te doen um die stikstofoetsteut wat leger te maken, die kriegt van wild-vrumden te heuren dat het belang van dat stukkie “natuur” bij heur in de buurt opiens zo zwaor weegt,  dat zie maar ophoepelen moet. Moej je ies veurstellen as je dat overkomp. Ik mus opiens an de mensen in Oost-Oekraïne denken…

Stel je ies veur daj in de schoenen van zun boer staot. Tussen Slien en de Klencke woont er een aantal die daor met te maken kriegt. ( Gek overigens, want miestal komp de wind oet ’t westen en blas de stikstof richting Slien, en niet richting De Klencke.)

En wat schöt die natuur daor dan vervolgens met op?

Wat veraandert er dan op de Klencke, as de boeren daorumhen allemaol stopt?

Er is een schreeuwend tekört an voedsel in de wereld. Hier in Nederland kunt wij dat produceren, want hier is goeie grond, een goed klimaat en veul kennis.

Ik vraog mij of hoe men dan met dreuge ogen een groot diel van die productie wil stoppen, vanwege de staot van een paar “natuurgebiedties”  Leg dat maar ies  oet an mensen oet Noord-Afrika die um voedsel loopt te schruwen.

Of an de boeren hier die er met te maken kriegt.

Verschillende kabinetten hebt zuch er in ’t verleden in juridische zin finaal in vertoezeld, want de natuur was - en is heilig. En non kunt ze gien kaant meer op. Ik wor daor hiel verdrietig van. Ik hol verschrikkelijk veul van de natuur, maar ik woon in een boerendarp. En ik hoop dat dat altied zo blef!

Henderkien