Kerstnachtdienst
Het koor zingt met gevoel, tijdens de uitbestede schriftlezing vraagt de dominee zich glimlachend af hoe hij vroeger zijn werk toch afkreeg zonder de uitgebreide werkbalkopties van Word, de kerstboom doet vol vuur zijn best zo groen mogelijk af te steken tegen de sneeuwwitte kalk en mijn gedachten springen van de kilometerheffing via Q-koorts naar een gedroomde engel die Knillis heet. Door menselijk falen dreigt hij door een dakluik te vallen. Net op het moment dat Knillis zich realiseert dat hij kan vliegen, steekt een andere gewoonte de kop op, een afwijking zeggen sommigen. Waar ik ook sta of ga, op een verjaardag bij een oud-collega, in de lobby van het theater, in de pauze van de projectkoorrepetitie, bij de jaarvergadering van Dorpsbelang, op een buurtfeest, in een nieuwe werkomgeving, zeg maar een nieuwe sociale setting, overal observeer ik mijn omgeving. Zonder haperen zit ik te tellen en te vergelijken. Als een postsorteerder vul ik vakken, als sjoelstenen ketsen mijn hersens de gedachten in de gaten.
Zo ook bij de kerstzangdienst. Rondkijkend probeer ik in één oogopslag na te gaan of en zo ja hoeveel leden van een bepaalde groep aanwezig zijn, en of er geen onbalans ontstaat door onder- of juist oververtegenwoordiging van: Libellelezeressen, saunabezoekers, hoerenlopers, autistisch aangelegden, bluffers, zangers, Zuidenveldadepten, boekenliefhebbers, betweters, orangisten, ietsisten, katholieken, Friezen, jaknikkers, poëzieliefhebbers, tennissers, hedonisten, cultuurbarbaren, xenofoben, plattelandsvrouwen, VVD-ers, agrariërs, wezen, Paul-de-Leeuw-imitators, avant-gardisten, blasfemisten, losers, veganisten, beleggers, duivenmelkers, pacifisten, republikeinen, biljarters, zegelspaarders, lezers, wiettelers, Harm-en-Roelof-kenners, darkroombezoekers, kunstliefhebbers, kakkers, profiteurs, na-apers, notoire devianten, zeloten, Prinzipienreiter, VPRO-leden, snorremansen, witwassers, hardlopers, overspelers, Mercedesrijders, anglofielen, alcoholisten, halskettingdragers, jarretellefetisjisten, volkstuinhouders, blowers, drummers, gifspuiters, origamiliefhebbers, plasseksfanaten, lustkappers, manchetknoopdragers, tattoodragers, schilders, hondentrainers, uitvinders, ANWB-leden, pluimstrijkers, moppentappers, kledingdrachtdragers, dwangneuroten, rugpijnlijders, geitenhouders, misoneïsten, analfabeten, brandstichters, feministen, cynici, oud-CHU’ers, graffitikunstenaars, vakbondsleden, geitenwollensokkendragers, Bachvereerders, bamboekoffiedrinkers, hondenhaters, likdoornlijders, volksdansers, mierenneukers, beroepsdeformanten, contactlensdragers, scouts, jazzmusici, vissers, aanstellers, rappers, zwijgers, tranquillizerverslaafden, vrijwilligerswerkers, kwakzalvers, gebedsgenezers, bietentelers, Euregiobewoners, voetbaltrainers, oplichters, dirigenten, campingbaasjes, pianospelers, zeilers, Italiëgangers, amateurscheidsrechters, groenen, jagers, valsspelers, knutselaars, knoeiers, Birckenstockdragers, stedelingen, zemelaars, belastingontduikers, nachtclubbezoekers, paddoïsten en snuivers. En seksisten.
En dat, al rondkijkend mijn lijstjes in- en aanvullen als een juf die langs het telraam roetsjt, deed ik dus ook toen ik in de kerstnachtdienst tegenover in plaats van in het koor zat. Vanaf deze zijde een stuk lastiger. Als onderdeel van het koor heb je gelegenheid genoeg om de stand bij te werken. Ik moet bekennen dat ik hoopte op nieuwe, nog niet in mijn collectie voorkomende groepen, en ja hoor: vier stuks. Een goed gevoel, als een postzegelverzamelaar die een aantal onbekende Monegaskische zegels aantreft in een piepklein, stoffig antiquariaat. Je raakt er snel bedreven in, soms heb je aan een half woord, een blik al genoeg, je voelt en ziet het direct en soms ruik je het als het ware.
Back to statistics, klopten de verhoudingen in de kerk? Hier en daar een markant piekje of een dalletje, maar niets verontrustends, alles in verhouding, geen blinde vlekken, zelfs met toepassing van de dorpgerelateerde plattelandscoëfficiënt, niks geen significante verschillen of eigenaardigheden, op één na: de afdeling mannelijke paardenhouders in de leeftijdscategorie 50+ met voorkeur voor de hoefschoen boven het hoefijzer zat beneden de landelijke norm. Maar voor de rest: een geruststellende doorsnede.
Klaas van der Meulen