Klok Slener toren voorzien van nieuwe wijzers

De torenklok van de Dorpskerk is dinsdag voorzien van nieuw uurwerk en wijzers. Het was een hele grote, maar wel mooie klus waar meerdere bedrijven voor nodig waren, maar het liep allemaal van een leien dakje.

"De tiid haldt gjin skoft"
Veel Drenten hebben geen idee wat hier staat, maar het is een Friese spreuk, hetgeen betekent: "De tijd heeft geen pauzes": maar dat leek hier de laatste tijd wel aan de orde te zijn. We hebben het over de klok van de hoogste toren van Drenthe. Die was al gedurende lange tijd tijdloos. Omwonenden maar ook passanten misten de klok heel erg.

Dinsdagmorgen kreeg ik het langverwachte appje van Harmke Jansen (zoals afgesproken) dat de wijzers weer geplaatst werden. Ze had al een aantal foto's gemaakt en even later was ook ik daar om dit schouwspel te aanschouwen en om met de vakmensen te spreken.

Je kon in één oogopslag zien dat hier uiterst zorgvuldig en goed samengewerkt werd.


Vanaf de grond bekeken lijkt het natuurlijk prachtig om deze klus te klaren. Maar voor de mensen die het moeten doen is het zaak om goed samen te werken en alles goed voor te bereiden. Het is sowieso een behoorlijke hoogte waar gewerkt moet worden.

Dan heb je echt een hoge functie om op deze hoogte even een aantal wijzers aan te brengen.

Teamwork

Dit soort klussen waar in dit geval drie bedrijven bij betrokken zijn vragen om teamwork. Allereerst komt hier een hoogwerker aan te pas, want zonder een hoogwerker gaat het simpelweg niet lukken.

De vriendelijke Henk Welles van het bedrijf Oswalds en Subliem Emmen, vertelde dat het heel belangrijk is de mensen die in het bakje gaan, veilig omhoog en weer naar beneden te brengen. Ook moet er goed naar de omgeving gekeken worden. Deze hoogwerker heeft zo'n 60 meter bereik dus is het een hele verantwoordelijkheid om dit goed te doen. Henk had er zichtbaar plezier in om op deze mooie locatie alles goed te laten verlopen.

Wijzers


Zie ze blinken, de wijzers vervaardigd uit koper (binnen) met primers, afgewerkt met bladgoud.
Dit wordt gemaakt in Asten bij het bedrijf Koninklijke Royal Eijsbouts klokkengieterij.
Ook het motorwerk binnen is vervangen.

Expert Redmar Willems was weer veilig op de begane grond. Hij en zijn collega hebben de klus inmiddels geklaard en waren zeer tevreden over het verloop. Ze werken voor bovengenoemd bedrijf. 
Over leien gesproken........ Daar wilden we natuurlijk ook graag iets over weten want de klus is nog niet af. Er zijn nu nog acht open gaten in de spits.

We spraken met Ron Langeland (67) en collega Harrie van der Weide van het bedrijf Langeland-Borgman uit Coevorden.
Als je op hun website klikt, lees je een hele belangrijke regel: "Gezondheid en plezier staan bij ons voorop".
Die zin kunnen Harmke en ik onderstrepen. Het waren zeer vriendelijke mannen die ons alles (en nog meer) wilden vertellen over hun vak.
Want dat het vakmannen zijn werd ons al snel duidelijk.

Het bedrijf heeft al een lange geschiedenis.
Het is van opa naar vader en zoon gegaan. Ron's opa was koperslager. Zijn vader was leidekker, maar het echte vak heeft hij van zijn broer geleerd. Daar was hij zichtbaar trots op.


Ron laat ons de luiken zien die achter de klokken zitten. Acht in totaal, want je moet immers ook van binnenuit bij de klokken kunnen komen. De luiken zijn ook bedekt met leien. De luiken hebben hun beste tijd gehad en worden nu vervangen en ook iets lichter gemaakt door lood te vervangen door dun koper. Ze zijn nu letterlijk loodzwaar en mocht je ze er in of uit moeten halen heb je maar weinig ruimte boven.


Ron is vorig jaar met pensioen gegaan. Zijn laatste klus was het dak van het MFC in maart 2021. Ook het torentje daar heeft hij bedekt. Maar voor bijzondere klussen is hij gewoon oproepbaar. Hij heeft dit werk 50 jaar lang gedaan en kon er werkelijk alles over vertellen. We hebben in korte tijd meer over leisteen te horen gekregen dan dat er op Wikipedia over vermeld staat. Wat leisteen is en waar het vandaan komt en hoe het er is gekomen. Hij nam ons zelfs mee terug naar de ijstijd. En heel belangrijk, hoe het steen verwerkt wordt. De leitjes worden nog met de hand behandeld en passend gemaakt. Ze moeten schuin afgewerkt worden om goed af te wateren, want het dak moet natuurlijk goed waterdicht zijn (met harde wind moet nergens water naar binnen kunnen komen). Ook het formaat steekt erg nauw. Ze moeten precies gelijk zijn. Tot slot worden er drie gaatjes ingeboord om ze te bevestigen. We hebben werkelijk genoten van Ron zijn goede uitleg. Hij heeft nog steeds liefde, zeg maar gerust een passie voor zijn vak.

De oude luiken worden dus opnieuw gemaakt en met keurig nieuwe leien bedekt door deze vaklui.
Een prachtig stuk gereedschap wordt hier getoond; een ouderwetse leihamer.

Werkloos

De oude wijzers staan nu werkloos in de toren. Hier wordt nog een mooie plek of bestemming voor gezocht. Ze blijven binnen de gemeente.
Ideeën hierover zijn ook welkom, zo liet de heer Beukema van de Gemeente Coevorden weten, te bereiken op tel. 0524-598 598.



Het was op dit moment nog geen twaalf uur, maar de wijzers werden alvast op 12 uur gezet. Vanaf dat moment werd de klok weer in werking gezet.
Mocht u de column van Teun de Vries gelezen hebben: die gaat ook over de tijd. We kunnen nu melden dat we weer bij de tijd zijn.

Zoals je kunt zien zijn de gaten waar de oude luiken zaten nog open. Die worden tijdelijk afgedekt totdat de nieuwe luiken geplaatst kunnen worden. Dat is ook nog wel een dingetje, want die plaats je niet zomaar even (zoals bijvoorbeeld een wc raampje) terug. Dat is ook een bepaalde behendigheid om ze goed te plaatsen en alles weer waterdicht te maken. Al met al was het een zeer interessante aangelegenheid. Met dank aan Harmke Jansen voor haar assistentie en de foto's.

Onderstaand kaartje werd me nog door haar aangereikt, dit geeft een goede meting weer van de hoogte van de toren.

Verslaggever: Hille Douma

Voor alle foto's: klik hier