Ondernemersflits: Valies
Valies, een koffer vol antwoorden
Voor dit interview fiets ik naar Valies, gevestigd aan de Flinten 2, waar Bertine Koens mij voorgaat naar haar praktijkruimte op zolder.
Een aangename verrassing als ik opeens in een grote lichte werkruimte sta! Het licht valt royaal naar binnen door twee grote dakramen, vier schuine witte wanden komen hoog in de nok samen. Een grote werktafel in het midden, een houten vloer en kleur rondom in schilderijen, boeken, penselen en een tafel vol laatjes en doosjes.
Kortom: een fijne plek.
De ruimte waar Bertine als creatief therapeut beeldend werkt met volwassenen en kinderen. Individueel, in groepen en met echtparen.
Wat is nou eigenlijk creatieve therapie beeldend?
Ik vind het mooi en interessant hoe Bertine vertelt over haar werk. Haar rust en het respect dat zij heeft voor haar cliënten klinken overal in door. Bertine weet waarover zij praat, ze is concreet en vriendelijk. Ik kan me voorstellen dat het veilig én verhelderend is om met haar te werken.
Om dit goed te verwoorden in deze ondernemersflits maak ik ook gebruik van haar website www.valies.info. Want woorden geven aan dat wat mij zo aanspreekt valt nog niet mee… Dat is een mooie link naar de creatieve therapie. Een citaat uit de openingspagina van haar website: ‘In veel vormen van therapie is praten erg belangrijk. Maar niet iedereen kan met woorden uitdrukken wat er in hem of haar omgaat… Beelden zeggen vaak meer dan woorden. beelden kunnen direct en confronterend zijn, maar daardoor juist begrijpelijker dan woorden.’
Wie komt er en waarom?
Mensen komen bij Bertine eigenlijk altijd met levensvragen. In je dagelijks leven maak je van alles mee, dat kan heftig zijn of mooi. Gevoelens en emoties, soms zijn er geen woorden voor maar loop je ergens in vast. Dat kan lichamelijke klachten geven, of een negatief zelfbeeld. Of je merkt een terugkerend patroon in je gedrag wat niet effectief is.
Het zijn verschillende redenen om een afspraak te maken bij Valies. Na een gratis kennismakingsgesprek biedt Bertine je 4 sessies aan. In deze observatieperiode werk je met verschillende materialen. Elk materiaal heeft specifieke eigenschappen die wel of juist niet bij jou en je hulpvraag passen. Bertine noemt klei, pastelkrijt, verf, foto’s.
Na afronding van deze 4 sessies wordt n.a.v. je hulpvraag in overleg een behandelplan opgesteld, waarin duidelijke werk-/behandeldoelen zijn omschreven.
Het werken zelf is vooral non-verbaal. Bertine geeft een opdracht en jij gaat aan het werk. Bertine is erbij, ze bemoeit zich niet met wat je maakt maar geeft wel positieve aandacht en kijkt hoe het proces verloopt. Door beeldend te werken kan je je problemen (de reden waarvoor je kwam) ervaren. ‘Problemen worden zichtbaar, tastbaar en daarmee helder. Zo krijg je inzicht in jezelf en hoe jij functioneert in het dagelijks leven. Ook kan je ervaren wat jouw sterke punten zijn.’
Op een gegeven moment is het werk ‘klaar’. Het gaat er niet om of iets mooi is of niet, het is geen kunstwerk dat je maakt. Samen met Bertine kijk je naar het resultaat. ‘Door afstand te nemen van je eigen beelden leer je je eigen patronen te doorzien, pijnlijke ervaringen te verwerken of te zien hoe jij handelt in bepaalde situaties. Op delfde manier experimenteer je met nieuwe ervaringen en gedragingen.’
Uit Bertines verhaal merk ik welke mogelijkheden er zitten in het samen praten over wat je hebt ervaren in het werken en wat je hebt gemaakt. Bertine kijkt, luistert en vraagt vooral.
Ze geeft een paar mooie voorbeelden van wat dit nagesprek kan opleveren. Het wordt me duidelijk hoe rechtstreeks haar aanpak werkt. Confronterend en inzicht gevend, gericht op genezing en weer ‘heel worden’.
Werken met kinderen
Bertine werkt ook veel en graag met kinderen. Op haar website schrijft Bertine over de mogelijkheden van begeleiding bij gedragsstoornissen of problemen op school. In ons gesprek geeft ze een voorbeeld van rouwverwerking.
Ze vertelt over een jongetje dat tussen de middag vaak gaat eten bij Opa. Op een dag komt hij binnen en vindt Opa dood op de vloer. Hij droomt er ’s nachts van en gaat slecht slapen. Hij krijgt problemen op school. Vader en moeder hebben ook veel verdriet over de dood van hun (schoon)vader. Het jongetje ziet dat verdriet, is zelf ook erg verdrietig. Veel gesprekken thuis gaan over de dood en het verlies van Opa. Voor het verdriet van het jongetje zelf is weinig aandacht. Bertine geeft die aandacht wel. Maar ze vraagt ook naar zijn goede herinneringen aan Opa. “Wat deden jullie samen?” Dan is er opeens ruimte om te vertellen hoe fijn het was als Opa kwam oppassen, of hoe leuk Opa altijd kon voorlezen. De manier waarop hij een kikker nadeed … Met dit jongetje heeft Bertine een herinneringsboekje gemaakt.
Ze laat me een paar voorbeelden zien, ook van andere kinderen, ontroerend mooi.
Met kinderen bespreekt Bertine veel minder na. Er is ruimte om samen aan het werk te zijn, te spelen, iets moois te maken en ondertussen te praten, over Opa bijvoorbeeld. Aan de ouders geeft Bertine dan de terugkoppeling van wat zij heeft gezien en tips over hoe de ouders met het verdriet van het kind om kunnen gaan.
Ontwikkelingen
Bertine werkt nu vijf jaar in haar eigen praktijk, Valies.
Van huis uit is zij creatief therapeut, direct na haar opleiding kon ze aan het werk bij de GGZ Drenthe (1993). Daar werkt zij met psychiatrische patiënten. Als haar uren bij de GGZ Drenthe steeds minder worden laat ze zich ontvallen ‘ik zou wel voor mijzelf willen beginnen.’ En als haar schoonvader dan vraagt “hoe zie je dat voor je?” schetst Bertine het beeld van een praktijk op zolder, ‘dan moet ik daar eigenlijk wel water hebben’. Afijn, een keukenblokje is snel geïnstalleerd en Bertine kan beginnen. Nu, vijf jaar later, is de zolder echt een professionele werkruimte geworden.
Ondertussen wordt er bij de GGZ steeds meer bezuinigd en zijn er voor Bertine steeds minder uren. Haar doel is om uiteindelijk van haar eigen praktijk te kunnen bestaan.
Daarvoor timmert ze hard aan de weg.
Voor het tweede jaar organiseerde zij de Ouder & Kind beurs (dit jaar op 5 oktober in Sleen) samen met Mirjam Manning, eigenaar van het Paramedisch Centrum in Emmen. Een beurs met veel workshops en presentaties van ondernemers uit de buurt die met ouders en kinderen samen werken.
Kijk voor informatie eens op de site www.kindouderbeurs.nl
Het format werkt zo goed dat Bertine er over denkt dit ook op andere plaatsen te organiseren.
Rouwverwerking
Binnenkort start Bertine voor zichzelf met de opleiding ‘Rouw & Verlies’ in Nijmegen.
In haar werk komt zij veel mensen tegen die op de een of andere manier met rouw of verlies te maken hebben. Verlies van werk, een scheiding, ziekte, verlies van lichamelijk functioneren, sterven, ongewild kinderloos zijn, het gebied van rouwverwerking is groot. Op de beurs van Uitvaartzorg Louissen, waar Bertine ook vertegenwoordigd was, heeft zij ervaren dat zij daar met haar aanbod prima past. ‘Dat wat ik altijd al doe heeft nu een kader’ zegt Bertine.
Nieuwe site
In de herfst van 2012 heeft Bertines creatieve therapie praktijk de nieuwe naam ‘Valies, koffer vol antwoorden’ gekregen. Samen met een vriend heeft ze deze naam bedacht.
In je koffer, je valies, draag je je leven met je mee. Soms wordt dit valies erg zwaar, je kan er wieltjes onder zetten om het makkelijker te dragen. Je kan ook samen met Bertine in je valies kijken, wat zit er allemaal in? Misschien zit er veel ballast in. Wat wil je er uit halen? Welke vakjes mogen open en welke wil je liever dicht laten?
Een mooie metafoor en een naam die goed past bij wat Bertine doet.
Via de site www.valies.info lees je meer over de werkwijze en de achtergrond van Valies. Zowel via de site als in het persoonlijk contact met Bertine realiseer ik me wat een professionaliteit hier gehuisvest is, in deze ruime zolderetage aan de Flinten 2. De praktijkruimte van Valies, waar Bertine vanuit rust en respect je helpt om beter te worden.
Tijdens het gesprek zit ik tegenover een poster met dit gedicht van Martin Bril, wat zo mooi verwoordt wat hier gebeurt:
Kunst
Wat we willen:
Momenten
Van helderheid
Of beter nog: van grote
Klaarheid
Schaars zijn die momenten
En ook nog goed verborgen
Zoeken heeft dus
Nauwelijks zin, maar
Vinden wel
De kunst is zo te leven
Dat het je overkomt
Die klaarheid, af en toe
Uit: Verzameld werk. Gedichten
© Amsterdam, 2002
Redacteur: Esther Spijkerboer
Fotograaf: Henk Steenbergen
Bekijk Valies - Praktijk voor rouw en verlies op deze site voor meer informatie