Slener in the Spotlight: Tineke Overberg
De laatste echte dorps-wijkverpleegster van Sleen, na zuster Bregman, Pleging en van Turenhout, gaat met pensioen. Tineke Overberg was werkzaam in Sleen van 1984 tot 1998. Tineke heeft vanaf haar zeventiende zevenenveertig jaar in de zorg gewerkt en ze zou het zo weer doen!
Ik bezocht Tineke drie dagen na haar afscheidsfeest in haar woning in Erm. Ze was nog aan het bijkomen van de overweldigende woorden, cadeaus, bloemen en zang die haar vrijdag ten deel waren gevallen in het bijzijn van 50 collega’s, familie en vrienden. Het was een afscheid na zevenenveertig jaar werkzaam te zijn geweest als verpleegkundige. Hierna volgt hoe het allemaal zo gekomen is.
Tineke werd in Slagharen geboren als het negende kind in een katholiek gezin van twaalf; vijf jongens en vijf meisjes en twee overleden kinderen. Het was een warm gezin met een lieve zorgzame moeder en een hardwerkende vader als kleine boer en tuinman in het klooster. De zondag was altijd voor de kinderen met spelletjes, puzzelen, kaarten en buitenspelen met moeder, die door de week haar handen vol had aan het runnen van het gezin.Tineke volgde de lagere school in Slagharen en de middelbare in Coevorden. Toen ze zeventien was koos ze na enig wikken en wegen, en ook om in de buurt van haar vriendje Herman te blijven, voor de verpleegstersopleiding in het Diakonessen ziekenhuis in Emmen. Dit stond toen nog aan de Angelsloërdijk. Ze werd gekeurd door internist Bossinga en werd aangenomen als aspirant leerling verpleegkunde omdat ze nog maar zeventien was. Ze studeerde in een leuke leerling-groep (1-3-’71). Hiervan heeft ze nog steeds haar vriendin Gea Withaar overgehouden. Het was een mooie tijd, maar ook wel heftig met alles wat met ziekte, leven en dood te maken had.
Eerst woonde Tineke intern in het ziekenhuis en later met Gea in Emmerhout om daarna met Herman te gaan samenwonen in een oude flat aan de Valtherzandweg. Ze werkte na haar opleiding op de afdeling interne op de isoleerafdeling voor ernstige ziektes en later op de hartbewaking, die door de toen pas uit Groningen aangekomen dokter Fontein werd gerund. Hier leerde ze reanimeren en defibrilleren tot verbazing van de oude internisten die daarvan geen kaas hadden gegeten. Bij hen lag elke hartinfarctpatiënt 6 weken in bed met zoals dat heette tweesterke verpleging.
Het idee om wijkverpleegster te worden ontstond al in het tweede jaar van haar opleiding toen ze een halve dag meeliep met een wijkverpleegkundige, die een oude vrouw in een bedstee verzorgde. Dit leek Tineke helemaal het einde. En toen kwam er een vacature in de Emmerhout. Tineke werd aangenomen door de hoofdwijkverpleegkundige Corneel Kramer, een geweldig lieve vrouw waaraan ze veel heeft gehad.
Ze mocht de tweejarige opleiding M.G.Z. (Maatschappelijke Gezondheidszorg) doen in Hengelo. Een prachtige opleiding. Tegelijkertijd werkte ze in Emmerhout en het woonwagenkamp, wat ook een zeer verrijkende ervaring was. Als je die mensen had, dan kon het niet meer stuk. En toen werd er in 1984 een wijkzuster gevraagd in het prachtige dorp Sleen. Ze kon daar met Herman, die kunstschilder was, gaan wonen in de woning van het Groene Kruisgebouw. Hier ging ze samenwerken met de huisartsen Auke Grondsma en Ton Trompert, die toen nog praktijk hielden aan de Veldakkers.
Mijn eerste contact met Tineke was toen ze aan de Brink bij de oude mevrouw Kamps op het bed geklommen was dat achter tegen de muur van een klein kamertjes stond, om haar te wassen. Ze schaamde zich voor de vertoning, maar ik vond haar inzet charmant en mooi. Het was intensief en mooi werk met contacten via de zorg en verpleging maar ook geweldige burencontacten aan de Brink. Het werk was zeer effectief met een op een contact met de huisartsen, de gezinsverzorging en het maatschappelijk werk. Al deze disciplines zetelden vanaf 1991 ook in het gebouw aan de Brink, het heette toen officieel: Gezondheidscentrum, compleet met hometeam besprekingen en natuurlijk als vanouds het consultatiebureau. (Op een oude foto zie je de moeders met kinderwagen het gebouw verlaten terwijl de oude gymzaal er nog staat.)
Als Herman en Tineke met vakantie waren geweest kwamen ze altijd weer, zoals ze zeiden, in hun ansichtkaart Sleen terug. Het leven was goed met buren aan de Brink, waar ze zorg gaf aan driegeneratie gezinnen en zelfs af en toe bij de echte oudjes oppaste. Als wederdienst werd hun groentetuin bemest en verzorgd. Ze was als een vis in het water in het dorp met zijn Drentse cultuur en toal. Ook de jonge mensen vielen in het consultatie bureau onder haar zorg en zo leerde ze moeders en hun kinderen kennen. Tineke noemt dit een holistische benadering van meerdere generaties. Ze deed moedergroepen van ouders van een eerste kind en hieruit ontstonden weer vriendschappen enz. Ze herinnert zich nog vele mensen met hun eigen verhalen en gastvrijheid.
En toen veranderde er veel!! Het beroep moest worden opgesplitst in Jeugdgezondheidszorg en Verpleging en Verzorging. Tineke vond dit een amputatie van het beroep en wilde niet kiezen totdat ze uiteindelijk huilend wel moest. Ze koos voor de Verpleging en Zorg. Het bureau werd voortaan door Jannie Weggemans gedaan. In deze nieuw fase ging ze weer in opleiding om managementtaken te kunnen vervullen. Als het beroep niet was veranderd was ze altijd de wijkverpleegster gebleven. Het Groene Kruis fuseerde met de Gezinszorg in ‘Thuiszorg Drenthe’. Daarmee werd Tineke coördinerend wijkverpleegkundige van een heel groot team. De een op een contacten waren verleden tijd. Het waren nu zorgcentrales met bereikbaarheidsdienst.
In 1998 ging Tineke weg uit Sleen. Ze was intussen al verhuisd naar een boswachterswoning in de bossen van Odoorn, waar Herman alle rust vond in de natuur en om te schilderen. Het was daar voor hen een paradijs. Tineke stimuleerde Herman zeer bij zijn werk.
Ze klom hoger op de ladder als leidinggevende bij de Thuiszorg, die, later Icare heette. Icare gunde haar nog een aantal opleidingen o.a. die van gespecialiseerd verpleegkundige in de neurologie. In deze discipline had ze een provinciale functie in het begeleiden van patiënten met een CVA en hun familie gedurende vijf jaar. Sinds vele jaren leidde Tineke teams van Icare vanuit Coevorden. Eerst waren het er zes, uitgroeiend tot elf teams met wel 150 verpleegkundigen en verzorgsters. In heel Zuid Oost Drenthe waren er zes teams met evenzoveel leidinggevende collega’s waarmee Tineke heel prettig samenwerkte. En tot groot geluk van haar en mede door haar doorzettingsvermogen en drijfveren is de klok weer voor een deel teruggedraaid. Er zijn nu weer wijkteams gekoppeld aan de dorpen met kortere contacten, weer zichtbaar aanwezig, en de verpleegkundige die elke week even op de koffie komt bij de huisartsen. Bijvoorbeeld in Sleen is een kantoor met een team van zestien gedeeltelijk parttime mensen. Dit in tegenstelling tot twee in de jaren tachtig. Het is weer laagdrempelig en rechtstreeks!
Tineke heeft vanaf haar zeventiende zevenenveertig jaar in de zorg gewerkt en ze zou het zo weer doen. Ze gaat genieten van het vrije leven met veel reizen met Herman, haar vrienden en familie en contacten; en ze neemt weer een hondje zoals altijd. Het zal nog wel even wennen zijn.
Voor alle foto's: klik hier!
Verslag/foto's: Ton Trompert