Slener in the Spotlight: familie Wegihu
In Sleen woont het gezin Wegihu inmiddels alweer een tijdje aan de Batingestraat. We zijn op bezoek geweest om te horen hoe het met dit gezin gaat. Het gezin Wegihu bestaat uit moeder Samrawit Zerai (28) en vader Wegihu Teame (34). Zij hebben twee kinderen, dochtertje Yosan (10) geboren in Eritrea en zoontje Lucas (1,5) in Nederland geboren. Kinderen krijgen niet zoals in Nederland de achternaam van hun vader maar de voornaam van de vader wordt hun achternaam. De familie komt uit Eritrea en is gevlucht vanwege het barbaarse bewind in het land. Iedereen moet een lange tijd na zijn schoolopleiding het leger in, mannen en vrouwen. Eritrea wordt ook wel het Noord-Korea van Afrika genoemd. Eerst is Wegihu in 2011 naar Nederland gekomen en de gezinshereniging heeft in 2013 plaatsgevonden.
Eritrea is gelegen aan de oostkust van Afrika, telt ongeveer 6 miljoen inwoners en is 3x groter dan Nederland. Het land grenst aan Ethiopië, Soedan en de Rode Zee. De eigen geteelde landbouwproducten worden voor het grootste deel voor binnenlandse consumptie gebruikt zoals; sinaasappels, bananen, watermeloenen, mango's, groenten en vlees. Koffie en suiker worden geïmporteerd. Het is een droog land en er valt niet veel regen en de regen die valt, vooral in de regenmaanden mei-juni-juli wordt door ieder dorp opgevangen en achter dijken bewaard. Het water wordt gebruikt om gewassen te verbouwen en voor drinkwater, er is echter vaak een tekort aan water.
Eritrea is door veel machten bestuurd geweest, in 1885 gekolonialiseerd door Italië tot 1941 toen Italiaanse troepen door de geallieerden werden verdreven. In 1950 besloten de Verenigde Naties dat Eritrea deel van een federatie met Ethiopië zou worden. In 1962 werd het Eritrese parlement afgeschaft en werd Eritrea door de keizer de veertiende provincie van Ethiopië gemaakt. Toen was de Eritrese Onafhankelijkheidsoorlog echter al gestart. In september 1961 nam het Eritrean Liberation Front (ELF) de wapens op tegen de Ethiopische regering. In 1971 zou het Eritrean People's Liberation Front (EPLF) zich uit het ELF losmaken en volgden de Eritrese Burgeroorlogen, waarna het EPLF als sterkste uit de strijd kwam. In 1991 eindigde de onafhankelijkheidsoorlog met een overwinning van de Eritrese rebellen over het Ethiopische regeringsleger. Isaias Afewerki is de president van Eritrea. In 1998 brak een nieuwe grensoorlog met Ethiopië uit (de Eritrees-Ethiopische Oorlog), waaraan op 12 december 2000 onder auspiciën van de Verenigde Naties een einde kwam. Van 2000 tot 2008 was er in het grensgebied een VN-vredesmacht (UNMEE) gestationeerd, in afwachting van de definitieve vaststelling van het verloop van de grens tussen beide landen door een internationale commissie. Ethiopië wees het voorstel van de commissie af. Sindsdien is er sprake van een broze vrede.
Critici van het regime lopen een groot risico om te worden opgepakt en slachtoffer te worden van marteling en mishandeling. Er is geen persvrijheid, hierdoor lopen kritische journalisten gevaar. Religieuze minderheden lopen het risico te worden vervolgd. Deserteurs, dienstweigeraars en hun familie lopen kans te worden opgepakt en mishandeld. Mensenhandel en afpersing is een belangrijke inkomstenbron voor de dictatuur in Eritrea. Ook in Europa worden nu nog vluchtelingen afgeperst en moeten geld afdragen om de achtergebleven familie in Eritrea niet in gevaar te brengen.
Vanwege de onveiligheid in dit land zijn al vele mensen gevlucht en over de gehele wereld verspreid geraakt, families uit elkaar gerukt zoals ook in het geval van het gezin Wegihu Teame, waarvan de opa en oma in Canada wonen en alleen contact via skype en facebook plaats kan vinden. Toch blijft er hoop dat er eens een tijd komt om elkaar weer echt te ontmoeten.
Wegihu is gevlucht uit de plaats Adi-Keih niet ver van de grens met Ethiopië omdat hij geen toekomst meer zag voor zijn gezin in Eritrea. Wegihu heeft een tijdlang in een bioscoop gewerkt, daarna als docent Engels op een school, op zeker moment was de helft van zijn leerlingen in korte tijd gevlucht. Dit was een gevaarlijke situatie voor hem omdat hij daarvoor verantwoordelijk werd gesteld door het regime. Het land uit te komen is een hachelijke onderneming, overal zijn soldaten gelegerd in de grensgebieden. Hij had het geluk dat er een aantal grensbewakers mee gingen vluchten en zodoende kon hij veilig de grens oversteken. In Ethiopië heeft hij 6 maanden in een vluchtelingenkamp doorgebracht, hierna voor 1 maand vertrokken naar Soedan om vanuit hier naar Libië te vertrekken. In Libië heeft hij gewerkt als docent Engels op een Hogeschool maar de bedoeling was om naar Europa te gaan en heeft hier 4 pogingen ondernomen om met een gammel bootje de Middellandse Zee over te steken. Alle pogingen zijn mislukt doordat ze werden opgepakt door de grenspolitie of omdat het bootje het kort na vertrek begaf.
Wel heeft hij voor deze vluchtpogingen veel geld moeten betalen aan mensensmokkelaars. Uiteindelijk is het gelukt om vanuit Tripolie op 11 februari 2011 naar Schiphol te vertrekken. Op Schiphol heeft Wegihu na 10 dagen een verblijfsvergunning gekregen en is hierna naar het AZC in Dronten vertrokken. Na 3 maanden heeft hij een woning in Sleen aan de Aumühlestraat toegewezen gekregen; hier heeft hij 2 jaar zonder zijn vrouw en dochtertje gewoond, totdat ook zij hierheen zijn gekomen.
Nadat vader Wegihu Teame uit Eritrea was gevlucht naar Ethiopië is het voor moeder Samrawit Zerai een moeilijke tijd geweest om met haar dochtertje Yosan alleen achter te blijven. Het regime maakte haar het leven moeilijk, controleerde haar voortdurend en perste haar af waardoor ook zij genoodzaakt was om te vluchten. Zij werkte in Eritrea als juf van groep 1 en 2 op een school en gaf autorijles.
Zij is met nog een paar andere mensen via allerlei omwegen in 4 dagen lopend de grens met Ethiopië over gekomen, kleine Yosan meedragend op haar rug. In Ethiopië heeft zij en Yosan 3 jaar doorgebracht en hebben 3 jaar lang geen contact kunnen hebben met haar man en papa. Gelukkig is inmiddels het gezin weer bij elkaar en wonen met heel veel plezier in Sleen.
Kortgeleden heeft het gezin nog een verhuizing achter de rug van de Aumühlestraat naar de Batingestraat, omdat op deze plaats nieuwe woningen worden gebouwd. Als het kan willen ze aan de Batingestraat nog lang blijven in hun mooie en gezellig ingerichte huis, ook de gezellige buurt is een belangrijke reden om hier te blijven wonen. Wat direct bij binnenkomst opvalt zijn de kleurrijke gordijnen en wandkleden. Met trots vertellen zij dat deze afkomstig zijn uit Afrika.
Heel gastvrij was de ontmoeting waarbij direct een kopje koffie werd aangeboden welke op de traditionele wijze werd gemaakt, in de woonkamer op een speciaal vuurkorfje worden de ongebrande koffiebonen gebrand. Je moet wel even geduld hebben, ongeveer een uur duurt het voordat je een voortreffelijk vers bakje koffie hebt, maar dat is meer dan de moeite van het wachten waard.
De inburgeringscursus hebben zij allebei met succes volbracht. Nu gaat Samrawit Zerai naar taalles B1 om het Nederlands nog beter onder de knie te krijgen, zodat zij straks autorijlessen kan nemen met de bedoeling om hier haar oude beroep rijinstructrice weer op te pakken als zij de kans hiervoor krijgt. Haar diploma's en rijbewijs in Eritrea behaald worden hier in Europa niet erkend. In Eritrea had zij ook haar groot rijbewijs voor vrachtwagens en bussen. Op dit moment is er geen geld om deze rijlessen te bekostigen en wachten totdat dit wel mogelijk is. Wegihu heeft een driejarige ICT opleiding op het Drenthe College afgerond, maar kon hier helaas geen werk in vinden. Daarom gaat ook hij nu naar school voor een technische opleiding zonnepaneleninstallateur, want bij de pakken neerzitten dat wil hij onder geen beding.
Hij wil zelf zijn brood verdienen voor zijn gezin en niet afhankelijk zijn van uitkeringen, want dan kan het gezin ook leuke dingen ondernemen en zichzelf verder ontplooien zoals zijn hobby fotografie en videobewerking waar nu het geld voor ontbreekt. Omdat hij straks veel moet reizen heeft hij hiervoor een rijbewijs nodig, daar wordt nu voor gespaard om dit te bekostigen, inmiddels is hij gestart met de rijlessen. In Eritrea was hij docent Engels dus heel iets anders dan nu in de zonnepanelen. Maar hij is enorm enthousiast om dit werk te gaan doen en kijkt hier naar uit. Maar het vinden van werk in de ICT sector is voor hem wel zijn droom.
Dochter Yosan is een "bijdehandje" die nu al weet wat ze later wil worden, geen dokter maar chirurg zegt ze met volle overtuiging en laat expliciet weten dat ze daar heel zeker van is. Op de vraag waarom zij dit wil worden is het antwoord: ik wil mensen helpen die ziek zijn. Yosan is een doorzettertje en heeft de zwemdiploma's A-B-C in zwembad Noord-Sleen vorig jaar behaald. Het is een heel vrolijk, vriendelijk en behulpzaam meisje die straks graag wil gaan tennissen bij TVSleen. Ook zij heeft het reuze naar haar zin in Sleen en op haar school "De Fontein". Vol trots vertelt zij over haar spreekbeurt welke, hoe kan het ook anders, gaat over de vluchtelingen uit Eritrea. De trieste gebeurtenissen op zee waar vele mensen zijn omgekomen. Yosan vertelt in haar spreekbeurt ook over de ramp, waarbij in 2013, 365 mensen bij Lampedusa zijn verdronken toen hun boot in brand raakte. Italië heeft op de plek waar de boot is gezonken een klein museum onder water gemaakt ter nagedachtenis aan deze ramp.
De juf heeft deze spreekbeurt opgenomen en haar papa heeft het op Facebook gezet. Haar oogjes glinsteren als zij zegt dat dit al meer dan 200.000 keer is bekeken. Het is ook een hele mooie spreekbeurt, alleen het onderwerp is heel triest. Yosan beantwoordt de vragen van haar klasgenootjes als een volleerd juffrouwtje.
Zoontje Lucas is ook duidelijk aanwezig en kijkt je voortdurend aan met zijn kleine bruine glanzende oogjes en snoept lekker van de door zijn zusje gemaakte popcorn. En ukkies van 1,5 zijn vliegensvlug, ook dit ukkie moet heel goed in de gaten worden gehouden want alles wat los en vast staat wordt onderzocht en aangetrokken; niets is veilig. Als buitenstaander is dit natuurlijk een genot om te zien, maar als ouders heb je hier bijna een dagtaak aan om dit in goede banen te leiden.
Bij de vraag of zij hun landgenoten ook missen zijn zij heel duidelijk, wij zijn Nederlanders en voelen ons helemaal thuis bij Nederlanders. Wij willen hier een bestaan opbouwen voor ons en onze kinderen. Heel duidelijk werd mij nog het volgende opgedragen om in dit verhaal op te nemen;
Wij willen alleen in Sleen en tussen de Sleners wonen en willen hier nooit meer weg. Sleners zijn goede en vriendelijke mensen die wij bedanken voor alles wat zij voor ons hebben gedaan.
Daar word je stil van als dat van ons dorp wordt gezegd en zoveel dankbaarheid uitstraalt. Een mooier compliment kun je als dorp toch niet krijgen! Laten wij hopen dat voor dit gezin alle verwachtingen, plannen en dromen welke zij hebben, uit mogen komen. Sleen kan trots zijn op deze bijzonder positieve, vriendelijke en dankbare "nieuwe" plaatsgenoten en laten wij zorgen dat dit gezin hier blijvend een veilige haven heeft.
Klik hier voor alle foto's!
Verslag: Ton Leijten
Foto's: Guido Hansman