Vanaf een bankje: Kanaaldijk ZZ
Het is weer tijd voor de rubriek “Vanaf een bankje”. Deze keer nam fotograaf Gerrie Kramer plaats op het bankje aan de Kanaaldijk ZZ in 't Haantje. Het bankje staat min of meer op de gemeentegrens.
Ik was nieuwsgierig waar in september de theatervoorstelling 'Woeste Gronden' opgevoerd zal gaan worden dus maar eens richting De Hullen gegaan. De voorstelling is gebaseerd op de in 1965 volledig in de grond verdwenen boortoren. Ik schreef al eens over die gebeurtenis toen ik op het bankje zat bij het Kraterbosje waar ik nu langs kom. Deze keer ga ik een stukje verder richting ’t Haantje langs het Oranjekanaal en kom aan bij de bekende brug van ’t Haantje over het Oranjekanaal.
Daar staat een mooi bankje welke vaak door fietsers en wandelaars wordt gebruikt als rustpunt, die ook is opgenomen in het fietsnetwerk van Drenthe. Het bankje staat min of meer op de gemeentegrens, want het kanaal vormt hier de grens met de Gemeente Borger-Odoorn.
Het bankje ziet er goed uit, waarschijnlijk is het nog niet zo oud. Ik heb geen idee wie het bankje heeft geplaatst maar het is een veel voorkomend model dus het is niet ondenkbaar dat de gemeente het heeft verzorgd.
Een groepje fietsers stapt net weer op en gaat richting Klijndijk. Het bankje staat op een mooie, maar op een zo af en toe drukke plek. Auto’s, landbouwverkeer en fietsers komen voorbij gedurende de korte tijd dat ik op het bankje zit.
Het Oranjekanaal zelf straalt een prachtige rust uit, de oevers zijn niet strak onderhouden en dat bevalt mij wel, de natuur kan hier behoorlijk haar gang gaan. Het geheel zou je zo kunnen betitelen met ‘een romantisch plaatje’. Met een beetje geluk zie je hier de ijsvogel ook nog eens langs vliegen.
Het 48 kilometer lange kanaal is tussen 1853 en 1861 aangelegd vanaf de Drentse Hoofdvaart bij Hoogersmilde tot de Hoogeveense Vaart bij Klazienaveen. De ontwerper van het plan was aannemer Jasper Klijn, hij wilde met het kanaal het veengebied ten westen van Odoorn en de Bargervenen ten oosten van Emmen ontsluiten. De aanleg op zich had waarschijnlijk weinig raakvlak met romantiek, noeste handarbeid kwam er wel bij te pas. Erg veel rendement heeft het kanaal de investeerders niet opgeleverd. Om dit te bevorderen werd begin jaren 20 van de vorige eeuw het kanaal in het kader van de werkverschaffing uitgediept en verbreed maar het had weinig effect, de hoeveelheid scheepvaart bleef tegenvallen. Het kanaal is uiteindelijk in 1976 onttrokken aan de scheepvaart. Veel van de bekende handbediende draaibruggen verdwenen en vaste betonbruggen kwamen er voor in de plaats, zo ook de brug in ’t Haantje waar ik nu ben.
Foto oude draaibrug (bron: www.geheugenvandrenthe.nl, de situatie rond 1975)
Rond 1980 is de oude houten draaibrug vervangen door de huidige vaste betonnen brug.
Er zijn wel eens plannen geweest om het kanaal weer bevaarbaar te maken voor de pleziervaart maar die lijken niet haalbaar, alleen kanovaart is nu mogelijk. Het café annex camperkampeerplaats aan de andere kant van het kanaal maakt dit onder andere mogelijk. Het verhaal wil dat een eerder café op deze plek een relatie zou hebben met het ontstaan van de plaatsnaam ’t Haantje. Een struik in die vorm geknipt van een haan was voor de schippers toen het teken dat ze bij ’t Haantje waren. Een andere lezing is dat de naam te danken is aan een uithangbord van de lokale herberg.
Het dorp zelf is waarschijnlijk ontstaan doordat kanaalgravers en veenarbeiders zich hier vestigden en er een bestaan hebben kunnen opbouwen. Vroeger had het dorp een school, een kerk en zelf nog twee kruideniers. Tot aan 2012 had het dorp ook nog een eigen voetbalvereniging. Het dorpshuis in ’t Haantje heeft nog altijd een belangrijke functie voor het verenigingsleven.
Diverse mogelijkheden voor recreatie en verblijf in ’t Haantje.
Als je in de winter kunt schaatsen is het kanaal erg populair, door de hoge wallen heb je weinig last van de eventuele wind. Het café bij de brug zal het dan wel druk hebben met mensen die even wat warms komen drinken om daarna hun tocht te vervolgen.
Maar aan zo’n koude winter wil ik nog helemaal niet denken, het is nu lekker warm en tijd om mijn weg richting huis langs het mooie kanaal maar weer eens te vervolgen.
Verslag en foto's: Gerrie Kramer